Zmiana startu! – Polak w kosmosie
Już wkrótce łodzianin Sławosz Uznański-Wiśniewski stanie się drugim Polakiem w historii, który poleci w kosmos.
Misja, w której weźmie udział Uznański, nosi nazwę IGNIS i jest częścią programu Axiom-4 (Ax-4), realizowanego przez firmę Axiom Space we współpracy z NASA i SpaceX. Start zaplanowano na wtorek (11 czerwca 2025) z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego na Florydzie. Załoga spędzi na ISS 14 dni.
W skład załogi Ax-4 wchodzą:
- Peggy Whitson (USA) – dowódczyni misji, najbardziej doświadczona amerykańska astronautka.
- Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji, kapitan, pilot indyjskich sił powietrznych.
- Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji, inżynier mechanik.
- Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska) – specjalista misji, odpowiedzialny za eksperymenty naukowe.
Sławosz Uznański-Wiśniewski na orbitę zabierze ze sobą symboliczne przedmioty, m.in.flagę Polski, w tym naszywkę ze skafandra pierwszego Polaka w kosmosie, Mirosława Hermaszewskiego, mapę z dzieła Kopernika (O obrocie sfer niebieskich), pamiątki po Marii Skłodowskiej-Curie, wiersze Wisławy Szymborskiej, liofilizowane pierogi, sól z Wieliczki
i kawałek bursztynu. Dodatkowo, na ISS zabierze ze sobą też: manuskrypt mazurka Chopina, polskie litery w 3D czy krajkę z regionalnego stroju ziemi łódzkiej z Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Łodzianin przeprowadzi w kosmosie łącznie 13 eksperymentów naukowych.
Lot Polaka w kosmos. Gdzie jeszcze oglądać transmisję?
Start misji IGNIS planowany jest na godz. 14:00 – będzie transmitowany na żywo online:
- NASA – transmisja na stronie plus.nasa.gov oraz na platformie Youtube.
- SpaceX – transmisja na stronie spacex.com.
- Axiom Space – transmisja na stronie axiomspace.com oraz na platformie YouTube.
Źródło: https://tulodz.pl/
Pomysły na zadania dla uczniów po obejrzeniu na lekcjach startu rakiety z Polakiem na pokładzie:
Język polski
Cel: rozwijanie umiejętności pisania i wypowiadania się:
- Opis przeżyć – „Moje emocje podczas startu rakiety” – krótki opis lub pamiętnik
- Wywiad z astronautą – uczniowie tworzą pytania i odgrywają scenkę z „Sławoszem”
- Opowiadanie fantastyczne – „Gdybym poleciał(a) w kosmos…”
- Debata klasowa – „Czy warto inwestować w loty kosmiczne?”
Język angielski
Cel: poszerzanie słownictwa i komunikacji
- Kosmiczny słowniczek – uczniowie tworzą własny mini słownik: rocket, astronaut, launch, gravity, Earth, orbit…
- Opis obrazka – uczniowie opisują start rakiety lub stację ISS
- Rozmowa z astronautą – scenka: pytania i odpowiedzi typu: What do you eat in space? How do you sleep?
- Quiz w języku angielskim – Kahoot lub papierowy quiz z wiedzy o kosmosie
Matematyka
Cel: zastosowanie matematyki w praktyce
- Obliczanie odległości – Ile km pokonuje rakieta na ISS? (ISS ok. 400 km nad Ziemią)
- Czas podróży – Rakieta startuje o 14:22, a dociera na ISS następnego dnia – ile to godzin i minut?
- Skala – Zrób model Układu Słonecznego lub trasy na ISS w odpowiedniej skali
- Zadania tekstowe – np. oblicz masę rakiety po spaleniu części paliwa
Biologia
Cel: poznanie wpływu kosmosu na organizmy
- Jak ciało reaguje na brak grawitacji? – projekt lub plakat
- Życie na ISS – jak śpią, jedzą, myją się astronauci?
- Rośliny w kosmosie – czy można hodować sałatę na orbicie? (np. eksperyment NASA Veggie)
- Eksperyment klasowy – np. obserwacja kiełkowania nasion w warunkach domowych (symulacja ISS)
Geografia
Cel: lokalizacja i orientacja w przestrzeni
- Zaznacz na mapie: miejsce startu (Floryda), trasa rakiety, stacja ISS na orbicie
- Kraje zaangażowane w misję – USA, Polska, Węgry, Indie – znajdź i opisz flagi
- Ziemia z kosmosu – analiza zdjęć satelitarnych: co widać z ISS?
- Pogoda a start rakiety – analiza danych: dlaczego starty są czasem opóźnione?
Fizyka
Cel: zrozumienie podstawowych zjawisk
- Siła ciągu i prędkość – co musi się stać, by rakieta opuściła Ziemię?
- Grawitacja vs. mikrograwitacja – porównanie warunków na Ziemi i na ISS
- Jak działa rakieta? – budowa rakiety, silniki, etapy lotu
- Eksperyment klasowy – np. budowanie prostych rakiet z butelek lub balonów
Przedmioty artystyczne
- Plastyka – stwórz kolaż lub plakat misji Ignis
- Muzyka – skomponuj dźwięki kosmosu albo nagraj piosenkę o rakiecie
- Informatyka – zaprojektuj prezentację multimedialną o ISS lub Układzie Słonecznym
